Türkiye ekonomisini dönüşümcü yapıya kavuşturucu çözüm önerilerinin sıklıkla tartışıldığı günümüzde, ‘ölçek ekonomisi’ sanayinin elini güçlendirici bir numaralı model olarak gösteriliyor. Ölçeğe göre artış ve azalış gösteren sabit getirileri kapsayan model, işletmenin kapasitesinin artırılması sebebiyle azalmakta olan maliyet prensibiyle işlemekte. Pek çok akademisyen, uzman ve yetkili ismin Türk sanayisini yükseltici önlemlerin güçlü ayağı olarak önerdiği ölçek ekonomisi, tam anlamıyla uygulanabildiği takdirde sanayideki sürdürülebilirliği teminat altına alacak.
Ölçek büyüyecek, verim yükselecek
‘Sanayiye verim getirici model’ olarak tanımlanan ekonomi modeliyle, ölçek büyüten firmalar, katma değerli ve yüksek teknolojili ürün üretebilen yapılarını muhafaza ederek ihracatta daha büyük başarılara imza atacak ve yüksek verim döngüsü işleyecek. Bu eksenden bakıldığında, KOBİ’leriyle yüksek ihracat için hedef belirleyen endüstri camiasında, işletmelerin üretim kapasitesinin artırılması çıkış yolu olarak gösteriliyor. Kapasite ve ölçek artırımının pozitif etkilerine örnek olarak; İstanbul Sanayi Odası’nın 2010-2012 değerlendirmesinde yer alan En Hızlı Büyüyen 500 Firma listesinde, ilk 50 işletmenin büyük ölçekli sanayi kuruluşlarınca oluşturulduğu görülmüştür. Bu sanayi kuruluşları, listedeki diğer firmaların toplamda yaptıkları üretim ve ihracatı tek başına yaparak büyüttükleri ölçeklerinin meyvelerini toplamıştır. Türkiye sanayisi yüksek rekabeti yüksek katma değerle besleyecek seviyeye ölçek ekonomisiyle gelecek, sanayi tesislerinde büyük ölçekli işletmelerin sayısı yükseldikçe maliyetler de düşecektir. Üretimde ve sanayide hayati önem taşıyan ölçek ekonomisine göre, sanayi tesislerinin belirli bir büyüklüğün üzerine çıkamaması durumda verim ve teknoloji gibi artı özelliklerden randıman sağlanamamakta.
Maliyet düşürücü ekonomi modeli
Endüstride yakalanan büyüme ivmesinin, faaliyette bulunan firmaların sayısının ve dolayısıyla toplam üretim hacminin artmasıyla, firmaların maliyet düşüşü yaşaması ölçek ekonomisinin doğurduğu avantajlardan. Endüstrilerin, ölçek büyüterek gelişim göstermeleri için altyapı ve teknoloji gibi alanlarda yapacakları yatırımlar düşünüldüğünde durumun dezavantaj getireceği zannedilse de, kaygı gütmeden büyüyen firmaların Ar-Ge ve inovasyon yatırımlarıyla sürdürülebilir bir ivme oluşturdukları görülmekte.
Ölçek büyüten işletmeler, geliştirdikleri Ar-Ge faaliyetleri neticesinde nitelikli ürün üretebilecek kalifiye personel istihdam ederek ülke ekonomisine sağlayacakları faydayı artıracaktır. Yörüngesini verimin çizdiği modelde, ekipman ve teçhizatları etkin kullanabilmeleri için işletmelerin personeline eğitim vermesi gereken KOBİ’ler, ölçek ekonomisi ile birim alış maliyetlerini ve navlun maliyetlerini minimize ederek, ekonomiye sağladıkları katkıları maksimum boyutlara ulaştıracaklardır.
Son Güncelleme: 19.06.2015 10:00
